Art 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn określa szereg zwolnień i ulg w opodatkowaniu darowizn i dziedziczenia. W artykule tym omówimy, jak maksymalnie wykorzystać te przepisy, aby zminimalizować lub całkowicie uniknąć płacenia podatku od spadków i darowizn, w tym kontrowersyjnej opłaty z art. 4a tej ustawy.
Kluczowe wnioski:- Osoby bliskie, jak małżonek i zstępni, mogą być w pełni zwolnione z podatku od darowizn i dziedziczenia.
- Istnieją znaczące ulgi i odliczenia przy nabyciu w drodze dziedziczenia lub darowizny domu lub mieszkania.
- Odpowiednie rozplanowanie darowizn pozwala uniknąć opłaty z art. 4a ustawy.
- W ramach grup podatkowych 1 i 2 istnieją dodatkowe zwolnienia podatkowe.
- Maksymalne zwolnienie z podatku sięga aż 9 637 zł.
Odliczenia od podatku z art 6
art 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn przewiduje szereg odliczeń, które pozwalają zmniejszyć należny podatek od dziedziczenia i darowizn. Odliczenia te dotyczą m.in. wydatków na budowę lub remont budynku mieszkalnego, czy też spłaty kredytu mieszkaniowego.
Jeśli w ramach spadku lub darowizny nabywca otrzymał budynek mieszkalny lub prawo do takiego budynku (np. współwłasność), może odliczyć od należnego podatku wydatki poniesione przez spadkodawcę lub darczyńcę na:
- budowę tego budynku,
- nadbudowę lub rozbudowę budynku,
- remont budynku.
Maksymalna kwota odliczenia wynosi tutaj aż 9 637 zł. Warunkiem jest posiadanie przez spadkodawcę/darczyńcę rachunków i dowodów zapłaty dokumentujących te wydatki. Odliczeniu podlegają wydatki poniesione w okresie 3 lat przed przyjęciem spadku lub darowizny.
Odliczenie spłaty kredytu mieszkaniowego
Podobne odliczenie przysługuje również, gdy spadkobierca lub obdarowany przejął spłatę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego przez spadkodawcę lub darczyńcę. Wówczas od podatku można odliczyć kwotę spłaconego kredytu, ale nie więcej niż 9 637 zł.
Aby skorzystać z powyższych odliczeń, należy złożyć wraz z deklaracją podatkową (SD-Z2) odpowiednie dokumenty potwierdzające wysokość poniesionych wydatków lub spłaty kredytu. Pozwoli to legalnie zmniejszyć podatek nawet o kilka tysięcy złotych.
Zwolnienia z opłat darowizn z art 4a
art 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn wprowadza dodatkową, kontrowersyjną opłatę od niektórych darowizn. Jest ona nakładana, gdy kilka darowizn od tej samej osoby przekroczyło łączny próg 120 720 zł w okresie 5 lat. Często dotyczy to darowizn na cele mieszkaniowe dla dzieci.
Na szczęście, ustawa przewiduje też pewne wyjątki od tej opłaty. Nie jest ona pobierana m.in. od:
- darowizn od osób najbliższych (małżonek, zstępni, wstępni),
- darowizn przeznaczonych na cele mieszkaniowe dla osób bliskich,
- darowizn do kwoty 116 604 zł raz na 5 lat (limity na bieżący rok).
Dzięki tym zwolnieniom, rozłożenie darowizn na raty i uniknięcie przekroczenia limitów pozwala całkowicie uchronić się przed dodatkową opłatą z art. 4a.
Czytaj więcej:Podatek od darowizny spadku: Jakie są zasady?
Opłaty od nabycia w drodze dziedziczenia
Dziedziczenie również wiąże się z koniecznością zapłaty podatku, jeśli spadkobiercy nie są zwolnieni z opodatkowania. Stawki podatku są progresywne i wynoszą od 3% do 20% wartości spadku, w zależności od grupy podatkowej spadkobiercy i stopnia pokrewieństwa ze spadkodawcą.
Najkorzystniejsze stawki, od 3% do 7% przysługują małżonkowi i zstępnym (dzieci, wnuki)
Podatek obliczany jest następująco:
| Wartość spadku | podatek wynosi |
| do 10 278 zł | 3% minus kwota wolna 308 zł |
| od 10 278 zł do 20 556 zł | 308 zł + 5% nadwyżki ponad 10 278 zł |
| ponad 20 556 zł | 822 zł + 7% nadwyżki ponad 20 556 zł |
Jak widać, im wyższa wartość spadku, tym wyższy procent podatku, co zachęca do planowania spadkobrania tak, aby maksymalnie wykorzystać niższe stawki.
Ulgi dla małżonka i zstępnych
art 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn zawiera ponadto dwie istotne ulgi adresowane do najbliższych członków rodziny – małżonków i zstępnych (dzieci, wnuki). Mogą oni odliczyć od podatku:
- kwotę 4 902 zł, jeśli nabyli własność budynku mieszkalnego lub lokalu w takim budynku,
- kwotę 9 804 zł jeśli nabyli gospodarstwo rolne.
Nierzadko w praktyce odliczenia te pozwalają obniżyć podatek od dziedziczenia lub darowizny do zera. Warunkiem jest jednak faktyczne nabycie w drodze spadku lub darowizny konkretnego rodzaju mienia. Przepisy nie przewidują natomiast żadnych ulg przy dziedziczeniu np. oszczędności czy papierów wartościowych.
Zasady opodatkowania w grupie 1
Korzystne zasady opodatkowania przewidziane są także dla nabywców zaliczanych do grupy podatkowej I. Są to małżonek spadkodawcy, jego zstępni, tj. dzieci, wnuki, prawnuki itd. oraz pasierbowie, ojczym i macocha. Dla tej grupy zwolnienie z podatku od spadków i darowizn wynosi aż:
- 108 tys. zł – przy nabyciu od małżonka i zstępnych (dzieci, wnuków),
- 9 637 zł – przy nabyciu od pozostałych osób z grupy I.
Warto więc przekazywać majątek jeszcze za życia w ramach darowizn małżonkowi lub dzieciom, zamiast czekać na spadek po śmierci. Pozwoli to w większym stopniu skorzystać ze zwolnień i uniknąć wysokich stawek podatku od spadków.
Maksymalne zwolnienie z podatku
Jak wskazano na przykładzie grupy I, art 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn przewiduje dla najbliższej rodziny maksymalne zwolnienie z podatku sięgające 108 000 zł od każdego spadkodawcy. Dotyczy to łącznie otrzymanych darowizn i spadku.
Zwolnieniem objęte są również osoby spoza rodziny, zwłaszcza gdy obdarowują je lub obejmują spadek po osobach samotnych i bezdzietnych. Wówczas zwolnienie wynosi standardowo 9 637 zł. Dzięki temu nawet odległi krewni lub znajomi mogą otrzymać wartościowe darowizny lub spadek bez konieczności płacenia wysokiego podatku.
Podsumowanie
art 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz kontrowersyjny art 4a tej ustawy budzą wiele emocji i niejasności podatników. W artykule starano się wyjaśnić w przystępny sposób, jakie konkretnie korzyści dają zawarte w nich przepisy. Dzięki licznym zwolnieniom, ulgom i odliczeniom, osoby najbliższe (małżonek, dzieci, wnuki) mogą uniknąć płacenia wysokich podatków od otrzymanych darowizn czy spadków po bliskich.
Nawet osoby spoza najbliższej rodziny, które otrzymały spadek czy darowiznę na cele mieszkaniowe, mają możliwość skorzystania ze zwolnienia w kwocie 9 637 zł. Kluczowe jest odpowiednie zaplanowanie i rozłożenie darowizn tak, by nie przekroczyć limitów z ustawy.
Tagi
Udostępnij
