Darowizna spadku przed upływem 5 lat od otrzymania jest zwolniona z podatku, jednak po tym czasie trzeba odprowadzić stosowne daniny. W artykule wyjaśniamy, jakie są aktualne przepisy dotyczące opodatkowania darowizn i spadków, jakie ulgi przysługują oraz jak rozliczyć się z fiskusem.
Kluczowe wnioski:- Darowizny i spadki otrzymane od najbliższej rodziny są zwolnione z podatku
- Można skorzystać z ulg i odliczeń przy opodatkowaniu darowizn i spadków
- Podatek od darowizny spadku należy uiścić w ciągu 14 dni
- Kwoty wolne od podatku zależą od stopnia pokrewieństwa
- Nieruchomości w spadku opodatkowane są inaczej niż pieniądze lub ruchomości
Darowizna spadku a podatek po 5 latach
Darowizny i spadki otrzymane od najbliższej rodziny, czyli małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki) czy wstępnych (rodzice, dziadkowie) są zwolnione z podatku, jeśli nastąpi to przed upływem 5 lat od momentu nabycia własności. Oznacza to, że jeśli sprzedamy nieruchomość odziedziczoną w spadku w ciągu 5 lat, nie musimy płacić podatku od spadków i darowizn.
Jednak w przypadku osób spoza najbliższej rodziny, na przykład rodzeństwa czy ciotki, takiego zwolnienia z azylu 5-letniego nie ma. Trzeba więc w ciągu 6 miesięcy zgłosić nabycie własności w urzędzie skarbowym i zapłacić podatek według obowiązujących stawek.
Ulgi przy 5-letnim zwolnieniu z podatku
Co ważne, jeśli darowizna lub spadek zostały objęte azylem 5-letnim, czyli zwolnieniem z podatku, to i tak można skorzystać z szeregu ulg i odliczeń przewidzianych w polskim prawie podatkowym. Obejmują one m.in. wysokość kwoty wolnej od podatku czy zwolnienia i ulgi dla osób niepełnosprawnych. Dlatego warto zgłosić taką darowiznę czy spadek do urzędu skarbowego, aby zabezpieczyć swoje roszczenia na wypadek przyszłej sprzedaży majątku po 5 latach.
Ulgi podatkowe przy darowiźnie spadku
Ustawodawca przewidział szereg zwolnień i ulg podatkowych przy opodatkowaniu darowizn i spadków. Istnieją one po to, by odciążyć podatników i uwzględnić ich sytuację materialną oraz osobistą.
Podstawową ulgą podatkową jest kwota wolna od podatku. Wynosi ona aż 9637 zł w przypadku nabycia własności od małżonka lub zstępnych. Dużo niższa kwota obowiązuje przy spadkach od innych krewnych - tylko 7276 zł. Pomniejsza ona wartość spadku, od której naliczany jest podatek.
Kolejna ulga to możliwość rozłożenia zapłaty podatku na raty lub odroczenie terminu płatności. Dotyczy to szczególnie dużych i wartościowych spadków obejmujących nieruchomości czy firmy.
Specjalne zwolnienia i ulgi
Dodatkowe odliczenia przysługują osobom z niepełnosprawnościami, zarówno spadkobiercom, jak i spadkodawcom. Ulgi te polegają na podniesieniu kwoty wolnej od podatku oraz możliwości pomniejszenia wartości spadku. Dzięki temu realne obciążenie podatkowe jest znacząco niższe.
Czytaj więcej:Art 6 ustawy o podatkach: Jak uniknąć opłat z art 4a?
Zwolnienia z podatku od darowizny spadku
Ustawodawca przewidział pewne sytuacje, w których zarówno darowizny, jak i spadki są zwolnione z podatku. Dotyczy to przede wszystkim członków najbliższej rodziny - małżonków oraz krewnych w linii prostej. Zwolnienie obejmuje również drobne darowizny o charakterze zwyczajowym, których wartość nie przekracza kwoty wolnej od podatku.
Ponadto nie płaci się podatku od refundacji wydatków poniesionych na leczenie, rehabilitację czy opiekę medyczną osoby niepełnosprawnej. Analogiczna sytuacja dotyczy zwrotu kosztów edukacji osób z niepełnosprawnościami.
Zwolnione z podatku są też odszkodowania oraz zadośćuczynienia przyznane przez sądy. Dotyczy to na przykład spraw frankowych, gdzie banki wypłacają rekompensaty swoim kredytobiorcom.
Darowizna spadku dla osób najbliższych
Jak już wspomnieliśmy, prawo przewiduje szerokie zwolnienia z podatku przy darowiznach i spadkach otrzymanych od członków najbliższej rodziny. Dotyczy to zarówno małżonków, jak i krewnych w linii prostej, czyli zstępnych i wstępnych - dzieci, wnuków, rodziców i dziadków.
W ich przypadku kwota wolna od podatku jest bardzo wysoka i wynosi aż 9637 zł. Dodatkowo przysługuje też 5-letni azyl podatkowy na sprzedaż majątku bez konieczności płacenia podatku. Dzięki temu darowizny i spadki w rodzinie pozostają zwolnione z fiskalnych obciążeń.
Korzyści dla rodziny
Ustawowe preferencje podatkowe sprawiają, że najkorzystniej przekazywać majątek w ramach najbliższej rodziny. Pozwala to zaoszczędzić znaczne kwoty i zminimalizować obciążenia fiskalne. Dlatego planując przekazanie darowizny lub dobrowolny podział spadku, warto rozważyć członków rodziny jako beneficjentów.
Darowizna spadku a zwrot podatku
W pewnych sytuacjach istnieje możliwość ubiegania się o zwrot nadpłaconego podatku od darowizn i spadków. Dotyczy to na przykład błędów w deklaracji podatkowej, niewłaściwego zastosowania stawek i kwot wolnych lub zmienionego orzeczenia sądu o nabyciu spadku.
W takich przypadkach można złożyć korektę deklaracji wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty. Trzeba jednak pamiętać, że jest na to tylko 5 lat od końca roku podatkowego. Warto też zachować wszelkie dowody wpłat i nabycia spadku na wypadek ewentualnej kontroli skarbowej.
Zwrot nienależnie pobranego podatku
Zdarza się, że urząd skarbowy źle wylicza wysokość należnego podatku od spadków i darowizn i dochodzi do nadpłaty. W takiej sytuacji również przysługuje zwrot nienależnie pobranej kwoty wraz z odsetkami za zwłokę liczonymi od dnia zapłaty.
Darowizna spadku z nieruchomości podatki
Szczególne zasady opodatkowania obowiązują w przypadku darowizn i spadków, których przedmiotem są nieruchomości. Ich wartość określa się na podstawie osobnej wyceny i specjalnych stawek podatkowych.
Podstawa opodatkowania w zł | Podatek wynosi |
do 10 000 | 3% minus kwota wolna |
od 10 001 do 20 000 | 300 zł + 5% nadwyżki ponad 10 000 zł |
od 20 001 | 800 zł + 7% nadwyżki ponad 20 000 zł |
Jak widać, im większa wartość spadku z nieruchomości, tym wyższy procent podatku. Należy jednak pamiętać o 5-letnim terminie na sprzedaż nieruchomości bez konieczności zapłaty podatku w przypadku nabycia od najbliższych.
Podsumowując, przepisy dotyczące opodatkowania darowizn i spadków są skomplikowane. Jednak dzięki licznym ulgom i zwolnieniom, obciążenia podatkowe dla rodzin są niewielkie. Pozwala to zachować majątek w rękach najbliższych.
Podsumowanie
Darowizny i spadki otrzymane od najbliższych są zwolnione z podatku, jeśli zostaną otrzymane w okresie 5 lat. Oznacza to, że jeśli sprzedamy nieruchomość odziedziczoną w spadku w ciągu 5 lat, nie musimy płacić podatku. Jest to duża korzyść dla rodzin.
Mimo zwolnień z azylu 5-letniego, i tak można skorzystać z szeregu ulg i odliczeń podatkowych przy spadkach i darowiznach. Dlatego opłaca się zgłosić nabycie spadku do urzędu skarbowego. Pozwoli to zabezpieczyć nasze roszczenia na wypadek przyszłej sprzedaży majątku.