Darowizna mieszkania przed upływem 5 lat od nabycia do najbliższej rodziny jest zwolniona z podatku. Jednak w innych przypadkach trzeba dobrze znać zasady opodatkowania darowizny mieszkania, aby uniknąć niepotrzebnych kosztów. W tym artykule wyjaśnimy kiedy i w jakiej wysokości należy zapłacić podatek od darowizny mieszkania. Podpowiemy również, jakie dokumenty są potrzebne do dokonania darowizny zgodnie z prawem.
Kluczowe wnioski:- Darowizna mieszkania dla najbliższej rodziny jest zwolniona z podatku, jeśli nastąpiła po 5 latach od zakupu.
- Przy darowiźnie dla dalszej rodziny lub obcych osób, podatek wynosi 3-7% wartości mieszkania.
- Podstawą do wyliczenia podatku jest aktualna wartość rynkowa mieszkania.
- Darowiznę należy zgłosić w urzędzie skarbowym w ciągu 6 miesięcy.
- Do darowizny potrzebny jest akt notarialny lub pisemne oświadczenie darczyńcy.
Darowizna mieszkania od najbliższej rodziny
Darowizna mieszkania dla najbliższej rodziny, czyli małżonka, dzieci, wnuków, rodziców, dziadków, pasierbów, rodzeństwa, ojczyma i macochy, jest zwolniona z podatku. Pod warunkiem, że darowizna nastąpi po upływie 5 lat od pierwszego nabycia tej nieruchomości przez darczyńcę.
Jeśli więc kupiliśmy mieszkanie w 2017 roku, a chcemy przepisać je na córkę w 2024 roku, to taka darowizna będzie zwolniona z podatku. Nie będziemy musieli wtedy płacić ani zryczałtowanego, ani progresywnego podatku od spadków i darowizn.
Warunek 5-letniego okresu posiadania dotyczy tylko najbliższej rodziny. W przypadku darowizny dla dalszej rodziny (wujków, ciotecznych sióstr i braci) oraz osób obcych, zawsze trzeba będzie zapłacić podatek, niezależnie od tego jak długo posiadaliśmy mieszkanie.
Wyjątki od reguły
Są pewne wyjątki, kiedy mimo upływu 5 lat, darowizna dla najbliższej rodziny nie będzie zwolniona z podatku. Dotyczy to sytuacji, gdy obdarowany dokonał zbycia lub darowizny tej samej nieruchomości w okresie 5 lat przed otrzymaniem jej od nas.
Przykładowo, jeśli córka sprzedała mieszkanie 2 lata temu, a my chcemy jej teraz podarować swoje mieszkanie, to taka darowizna będzie opodatkowana. Fiskus uzna, że córka "zasiliła" swój majątek mieszkaniem w okresie ostatnich 5 lat.
Kiedy nie płaci się podatku od darowizny mieszkania
Oprócz wspomnianej darowizny dla najbliższych po 5 latach, są jeszcze inne sytuacje, kiedy darowizna mieszkania jest zwolniona z podatku:
- darowizna pomiędzy małżonkami - jest zawsze zwolniona z podatku, niezależnie od wartości mieszkania i czasu jego posiadania,
- mieszkanie otrzymane od gminy - na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami,
- darowizna na cele charytatywne - np. przekazanie mieszkania fundacji lub stowarzyszeniu pożytku publicznego.
W tych przypadkach fiskus nie pobierze podatku, nawet jeśli mieszkanie zostało kupione kilka miesięcy wcześniej.
Czytaj więcej:Art 6 ustawy o podatkach: Jak uniknąć opłat z art 4a?
Jak obliczyć podatek od darowizny mieszkania
Jeśli darowizna mieszkania nie kwalifikuje się do zwolnienia z podatku, trzeba go odpowiednio obliczyć i zapłacić w urzędzie skarbowym. Wysokość podatku zależy od dwóch czynników:
- stopnia pokrewieństwa obdarowanego z darczyńcą,
- wartości rynkowej nieruchomości.
Im dalsze pokrewieństwo, tym wyższa stawka podatkowa, która wynosi od 3% do 7% wartości mieszkania. Dla małżonków i zstępnych (dzieci, wnuków) stawka wynosi 3%, dla rodzeństwa 5%, a dla dalszej rodziny i osób obcych aż 7%.
Wartość rynkowa mieszkania
Podstawą do naliczenia podatku jest aktualna wartość rynkowa nieruchomości, a nie cena zakupu czy wycena z aktu notarialnego. Wartość tę można określić na podstawie cen transakcyjnych podobnych mieszkań w danej okolicy.
Można również zlecić profesjonalną wycenę rzeczoznawcy majątkowego. Koszt takiej wyceny to około kilkuset złotych.
Darowizna mieszkania przed upływem 5 lat
Jak już wiemy, darowizna mieszkania przed upływem 5 lat od nabycia skutkuje koniecznością zapłaty podatku, nawet przy przekazaniu nieruchomości najbliższej rodzinie. Jaka jest wysokość podatku w takim przypadku?
Jeśli darowizna następuje w pierwszym roku od kupna mieszkania, stawka podatku dla małżonków i dzieci wynosi aż 20% jego wartości rynkowej! W kolejnych latach stawka spada o 4 punkty procentowe rocznie.
| Rok od nabycia | Stawka podatkowa |
| 1 rok | 20% |
| 2 rok | 16% |
| 3 rok | 12% |
| 4 rok | 8% |
| 5 rok | 4% |
Dla dalszej rodziny stawki są jeszcze wyższe i sięgają nawet 25% wartości!
Wartość rynkowa mieszkania przy darowiźnie
Ustalenie rynkowej wartości mieszkania jest kluczowe dla wyliczenia wysokości podatku od darowizny. W praktyce urzędy skarbowe często zakwestionują zaniżoną wycenę i dokonają własnej kontroli.
Dlatego lepiej nie zawyżać ani zaniżać wartości nieruchomości. Realna wycena pozwoli uniknąć dodatkowych kosztów związanych ze zmianą decyzji podatkowej.
Wycena wartości mieszkania do celów darowizny powinna opierać się na cenach transakcyjnych podobnych lokali oraz uwzględniać lokalizację, stan techniczny i metraż.
Warto zlecić profesjonalny operat szacunkowy rzeczoznawcy majątkowego. To najlepsza ochrona przed zakwestionowaniem wyceny przez fiskusa.
Jakie dokumenty potrzebne przy darowiźnie mieszkania
Aby prawidłowo dokonać darowizny mieszkania, potrzebne są odpowiednie dokumenty. W przypadku nieruchomości wymagana jest forma aktu notarialnego lub pisemnego oświadczenia darczyńcy.
Dodatkowo należy złożyć w urzędzie skarbowym:
- zgłoszenie darowizny (SD-Z2),
- dokumenty potwierdzające wartość mieszkania,
- dowód opłacenia podatku (jeśli występuje obowiązek podatkowy).
Darczyńca musi też zawiadomić prezydenta miasta o zmianie właściciela, aby uaktualnić księgę wieczystą i ewidencję gruntów.
Prawidłowe udokumentowanie darowizny pozwoli uniknąć problemów przy przepisaniu mieszkania i opodatkowaniu.
Podsumowanie
Darowizna mieszkania przed upływem 5 lat od jego nabycia jest opodatkowana, nawet jeśli obdarowanym jest najbliższa rodzina. Podatek od darowizny nieruchomości przed upływem 5 lat wynosi od 4% do nawet 20% wartości mieszkania. Im wcześniejszy rok od zakupu, tym wyższa stawka podatkowa. Podobne zasady dotyczą sprzedaży mieszkania z kredytem przed upływem 5 lat.
Aby uniknąć wysokiego podatku, darowiznę nieruchomości dla najbliższej rodziny warto odłożyć na minimum 5 lat od zakupu. Warto też zadbać o realistyczną wycenę wartości mieszkania, co pozwoli ograniczyć podatek do niezbędnego minimum.
Tagi
Udostępnij artykuł
